04.01.2013 17:16 Zgodnie z obowiązującą Strategią Europa 2020 i towarzyszącą jej inicjatywą przewodnią „Unia Innowacji”, regiony powinnykierować wsparcie finansowe na rozwój innowacyjności w oparciu o inteligentną specjalizację i koncentrować się na swoich mocnych stronach – dziedzinach, w których mogą osiągaćwybitne wyniki. Celem koncepcji inteligentnej specjalizacji jest między innymi osiągnięcie masy krytycznej w kluczowych dla konkurencyjności obszarach i sektorach, rozprzestrzenianie technologii ogólnego zastosowania, zwłaszcza poprzez wykorzystywanie ich w produktach i usługach oraz wzmocnienie lokalnych potencjałów w zakresie prowadzenia działalności innowacyjnej.
Koncepcja inteligentnej specjalizacji zakłada wybór ograniczonej liczby priorytetów, poprzedzonych analizą mocnych i słabych stron na poziomie regionalnym oraz analizą pojawiających się możliwości, a także tendencji rozwojowych na rynku. Proces wyboru priorytetów na każdym etapie zakłada zaangażowanie różnych interesariuszy, w szczególności przedsiębiorców.
Wobec zmienionych uwarunkowań strategicznych na poziomie UE, Województwo Mazowieckie rozpoczęło proces aktualizacji RIS dla Mazowsza, której szczególnie istotnym elementem jest określenie inteligentnej specjalizacji regionu. Infoseminarium było pierwszym spotkaniem, którym rozpoczęto współpracę i włączanie różnych instytucji, w tym przedstawicieli mazowieckich klastrów, parków technologicznych, ośrodków transferu technologii, organizacji pracodawców, instytucji otoczenia biznesu, jak również reprezentantów środowisk gospodarczych Mazowsza do prac nad strategią inteligentnej specjalizacji.
Spotkanie otworzył Pan Leszek Król, Zastępca Dyrektora Departamentu Strategii i Rozwoju Regionalnego, podkreślając ogromne znaczenie dla przyszłego okresu programowania 2014 – 2020, określenie inteligentnej/inteligentnych specjalizacji dla Mazowsza. Następnie Pani Małgorzata Rudnicka, Kierownik Wydziału Innowacyjności w Departamencie Strategii i Rozwoju Regionalnego, wprowadziła uczestników do tematyki spotkania, omawiając m.in. przygotowaną prezentację nt. koncepcji smart specialisation w kontekście polityki spójności po 2014 r.
Po zakończeniu części wprowadzającej, Pani dr Joanna Hołub – Iwan przedstawiała prezentację pn. Metodyka wyłonienia inteligentnej specjalizacji regionu, odnosząc się do podstaw merytorycznych procesu tworzenia inteligentnej specjalizacji, w tym zdefiniowania celu i przedmiotu badań, wskazania metod i technik badawczych oraz schematu realizacji poszczególnych działań.
Kolejna prezentacja została przygotowana przez przedstawiciela Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w Warszawie, Pana Tomasza Zegara, Kierownika projektu pn. Trendy Rozwojowe Mazowsza. Zaprezentowane zostały wyniki prowadzonych w ramach projektu badań, dotyczących uwarunkowań społecznych i gospodarczych Mazowsza. Ponadto, została przedstawiona diagnoza potencjału województwa oraz podjęto próbę wskazania roli i znaczenia Warszawy dla procesów rozwojowych całego regionu, w tym dla subregionów.
Na zakończenie, Pan dr inż. Tomasz Klajbor przedstawił dobre praktyki innych regionów w obszarze tworzenia i wdrażania inteligentnej specjalizacji w odniesieniu do Balearów (Hiszpania), Środkowego Kraju Zadunajskiego (Węgry) oraz Regionu Stołecznego Kopenhaga (Dania).
Uczestnicy spotkania na bieżąco zadawali prelegentom pytania związane z prezentowanymi materiałami, co nadało spotkaniu bardzo interaktywny charakter.
Na koniec spotkania odbyła się wymiana doświadczeń, opinii, poglądów na temat sposobu wyłonienia inteligentnej specjalizacji Mazowsza, a także dyskusja dotycząca dziedzin, które powinny być uznane za specjalizację województwa mazowieckiego. Uczestnicy zgłaszali również swoje propozycje konkretnych obszarów wsparcia.
Poniżej konkluzje wynikające z prezentacji oraz dyskusji, które odbyły się w trakcie infoseminarium.
- Proces tworzenia inteligentnej specjalizacji powinien bazować na podejściu dynamicznym i systemowym
- Konieczne jest wspieranie mocnych stron, które w oparciu o potencjał endogeniczny, będą wzmacniały pozycję konkurencyjną regionu (odejście od dotychczasowych koncepcji rozwoju), zarówno w skali kraju, jak i UE
- Przedmiot badania wymaga uwzględnienia kontekstu realizowanych działań
- Należy określić pozycję konkurencyjną regionu (krajową, międzynarodową) w odniesieniu do poszczególnych analizowanych obszarów
- Należy uwzględnić potencjał instytucji działających na rzecz danej branży/danego obszaru
- Zróżnicowania wewnątrzregionalne to podstawowa kwestia problemowa dla właściwego określenia RIS3 (drugi region w UE pod względem zróżnicowania)
- W procesie tworzenia RIS3 należy większą uwagę poświęcić kapitałowi społecznemu (wyczerpywanie się możliwości bazowania rozwoju gospodarczego opartego na kapitale intelektualnym)
- Potencjał Warszawy będzie jednym z czynników określenia inteligentnej specjalizacji regionu, ale nie jedynym (na specjalizację regionu nie można patrzeć jedynie przez pryzmat specjalizacji Warszawy)
- Rola i znaczenie Warszawy dla inteligentnej specjalizacji regionu (a także kraju) wymaga uwzględnienia jej zdolności absorpcyjnych (zlewnia migracyjna)
- Ośrodki takie jak NCBJ w Świerku, Kampus Ochota mogą okazać się szansą dla podniesienia międzynarodowej konkurencyjności regionu
- Proponuje się koncentrację środków na wybranych specjalizacjach, jednak określona pula środków powinna zostać rozdysponowana poza wskazane obszary (branże o najwyższym stopniu innowacyjności mogą wyłonić się dopiero w późniejszym okresie)
- Jednym ze sposobów wyłonienia inteligentnej specjalizacji może stać się mapowanie klastrów
- Istnieje konieczność modyfikacji zasad i procedur w obszarze uzyskiwania dofinansowania na działalność klastrową (zorientowanie działań na realizację konkretnych projektów/inwestycji, a nie na samo tworzenie struktur klastrowych)
